Opis i występowanie
Owies jest rośliną jednoroczną z rodziny traw, udomowiona przez człowieka w czasach historycznych. Uprawiany w wielu krajach Europy, Azji i Ameryki Północnej. Ma małe wymagania glebowe.
Surowiec
W lecznictwie stosuje się ziele z młodych roślin, a także słomę owsianą. Ponadto w celach medycznych używa się ziaren owsa, płatków owsianych
Związki czynne
Ziele i słoma owsiana zawierają węglowodany, saponinę oraz sole mineralne, obfitujące w krzemionkę. Ziarna i płatki zawierają skrobię. Mąka owsiana składa się głównie ze skrobi.
Działanie i zastosowanie
Wodne wyciągi z ziela owsa działają wykrztuśnie, a także przeciwbólowo w schorzeniach reumatycznych, kamicy moczowej i chorobach nerek. Ponadto stanowią dobry środek mineralizujący, bogaty w rozpuszczalną w wodzie krzemionkę, wpływającą dodatnio na przemianę materii, stan naczyń krwionośnych, narządów wewnętrznych, kości, skóry, włosów i paznokci.
Nalewka z ziele owsa wykazuje działanie wzmacniające system nerwowy, zwłaszcza w bezsenności, wyczerpaniu nerwowym, pląsawicy i epilepsji. Kąpiele w odwarze z ziela lub słomy owsianej wykazują korzystne działanie w artretyzmie, chorobie reumatycznej, kamicy nerkowej i schorzeniach nerek.
Przetwory
- Odwar z ziela owsa: 1 łyżkę ziela zalać 1 szklanką wody gorącej i odstawić na 30 minut. Następnie ogrzać do wrzenia i gotować powoli pod przykryciem 5-10 minut. Odstawić na 10 minut i przecedzić. Dopełnić przegotowaną wodą do 1 szklanki, popłukując nią ziele na sitku. Pić 3 razy dziennie 1 szklankę po jedzeniu w kamicy i schorzeniach nerek.
- Nalewka z ziele owsa: 20g ziela owsa zalać 100 ml spirytusu 70-procentowego, przykryć szczelnie i odstawić na 7-10 dni, często wstrząsając. Następnie zlać ciecz, ziele wycisnąć, oba płyny połączyć i przesączyć przez watę. Pić 3 razy dziennie po 15 kropli w kieliszku wody, po jedzeniu w stanach wyczerpania nerwowego. W razie bezsenności przyjmować wieczorem 20 kropli w kieliszku wody.
- Kąpiel owsiana: 1 kg słomy owsianej zalać w naczynu 3-5 l wody ciepłej i odstawić na 2-3 godziny. Następnie ogrzać do wrzenia i gotować powoli pod przkryciem ½ godz. Odcedzić do wanny i wypełnić ją do 1/3 wodą o temperaturze około 37 stopni Celsjusza. Czas kąpieli 15-20 minut. Stosować w artretyzmie, reumatyzmie i chorobach skórnych. Kąpiel zaleca się też osobom osłabionym i wyczerpanym nerwowo.
Literatura:
”Rośliny lecznicze i ich praktyczne zastosowanie”, Aleksander Ożarowski, Wacław Jaroniewski, Warszawa 1987